OʼZ  ЎЗ  РУ  EN

Gyunter Grass (1927)

2012 yil 4 aprelda e’lon qilgan quyidagi she’ri uchun shu yil 8 apreldan Isroil hukumati Nobel mukofotining sovrindori, olmon yozuvchisi Gyunter Grassning mamlakatga kirishini taqiqladi.

* * *

Men nega jim turibman,
nega bu qadar uzoq sukut saqlayman,
axir bu ayon-ku va ko‘pdan mashq qilinmoqda,
bu o‘yin-rejalarda biz oqibat,
agar yashab qolsak ham,
qandaydir
unsiz qavslarga aylanamiz?
Bu o‘zi-o‘ziga havola etilgan
dastlabki zarbani berish huquqidir,
bu zarba
qandaydir bezori zabt etgan
va ommaviy quvonishga majburlanayotgan
eron xalqini
er yuzidan o‘chirishga qaratilgandir,
go‘yo bu xalq
atom bombasiga ega emish.
Ammo nega men o‘zimga
boshqa yana bir mamlakatni tilga olishni
 
man etaman,
axir bu mamlakat ko‘p yillardan beri zimdan,
kundan-kunga kuchayib borayotgan
hech kim nazorat qilmaydigan,
 
chunki hech kimni nazorat etishga qo‘ymaydigan
 
yadro salohiyatiga ega-ku?
Faktlar borasida ommaviy sukut saqlashni,
mening gungligim ham bu sukutga asirdir,
men og‘ir, zalvorli yolg‘on
 
va, sukutga rioya etilmasa,
jazo bilan qo‘rqituvchi cheklov
sifatida qabul etaman,
chunki “antisemitizm” yorlig‘i tayyor.
Ammo endi,
kundan-kunga
hech narsa bilan qiyoslab bo‘lmas
o‘z jinoyatlari jazolayotgan
va bu jinoyat uchun mudom
qimtinib “aybni yuvish” niqobi ostida
mening mamlakatimdan
mutlaqo manfaat ilinjida
 
Isroilga
navbatdagi suvosti kemasi
jo‘natilmoqda,
bu kemaning maqsadi
hammani halok etadigan raketalarni
 
hali bitta ham atom bombasi borligi isbotlanmagan
tomonga yo‘naltiradilar, -
men aytish zarur bo‘lgan gapni aytayotirman.
Nega men shu kungacha sukut saqladim?
Chunki menga tuzatib bo‘lmas noqisligim –
 
kelib chiqishim bilan iskanjaga olingan hissim,
men bog‘liq bo‘lgan va bog‘liq bo‘lishni istagan
Isroil mamlakatini
 
bu fakt qarshisiga qo‘yishni man etadi, deb bilardim.
Nega unda endi gapiryapman,
qarib qolganman, so‘ngi siyohlarim ila yozaman:
“Isroil degan atomli davlat
shundoq ham nozik olamni xavf ostiga qo‘yadi “?
Chunki, ehtimol, buni aytish
 
ertaga juda kech bo‘lar,
 
bugun aytish kerak;
yana shuning uchunki, biz – olmonlar,
busiz ham bosim ostida qolgan millat, -
jinoyatni eksport qilayotganlar bo‘lishimiz mumkin,
bu jinoyatni oldindan ko‘rish oson,
bu qotillikda bizning ishtirokimizni
keyin hech qanday tavba-tazarro‘
oqlay olmaydi.
Yana tan olishim kerak: men boshqa jim turolmayman,
G‘arbning yuzsizligidan charchadim,
va yana,
umid borki,
balkim, yana ko‘plab odamlar
sukut saqlashni to‘xtatarlar,
va ayon xavfning sababkori bo‘lganlarni
zo‘ravonlikni to‘xtatishga chaqirarlar
va shuni talab qilarlarki,
xalqaro idoralarning
mustaqil
va doimiy nazorati
isroilliklarning atom salohiyati
va eronliklarning atom stantsiyalari ustidan
o‘rnatilar,
ikki mamlakatning hukumatlari bunga yo‘l berarlar.
Xuddi shundoq
hammaga yordam berish mumkin,
isroilliklarga va falastinliklarga ham,
buning ustiga,
mintaqadagi
telbalik zabt etgan
tirband va g‘azabnok yashayotgan
barcha xalqlarga,
va, nihoyat barchamizga -
faqat shunday madad bermoq mumkin.
 
Ruschadan Karim Bahriyev tarjimasi

Saytimiz rivojiga hissa

Uzcard: 8600 5504 8563 9786

© 2004-2020 - Ziyo istagan qalblar uchun! Saytda taqdim etilgan elektron manbalardan faqatgina shaxsiy mutolaa maqsadida foydalanish mumkin. Tijoriy maqsadlarda foydalanish (sotish, chop etish, ko‘paytirish, tarqatish) qonunan taqiqlanadi. Saytdan materiallar olib chop etilganda manzilimiz koʻrsatilishi shart.