Madaniyat to‘g‘risidagi tushuncha nihoyatda keng — u yuz yuvishdan tortib, inson tafakkurining eng yuksak cho‘qqilarigacha boradi.
M.I. KALININ
Inson o‘z ishlarining in’ikosidir.
F. SHILLER
Inson o‘zining qator xulq-atvoridan boshqa narsa emas.
G. GEGEL
Inson — xulq-atvor jarayonidir.
A. GRAMSHI
Aqli ravshan, axloqiy pok va jisman ozoda bo‘lish kerak.
A. P. CHEXOV
Ynsonda hamma narsa: yuz ham, kiyim ham, qalb ham, fikr ham go‘zal bo‘lishi lozim.
A.P. CHEXOV
Xulq — har kim o‘z qiyofasini ko‘rsatadigai ko‘zgudir.
I. GYOTE
Dunyo — bir ko‘zgu, u har kimning qiyofasini aks ettirib beradi.
U. TEKKEREY
Faqat qilingan ishlarga qarab biz ichki kechinmalar, o‘y-xayollar, faoliyat va boshqa his-tuyg‘ular to‘g‘risida fikr yuritamiz.
K. GELVETSIY
Jamiyat kishilarning fazilatini faqat ularning xulq-atvoriga qarab belgilaydi.
K. GELVETSIY
Har qanday odob o‘zining ichki negiziga ega.
I. GYOTE
Kishilar jiddiy ishlarda o‘zlarini yaxshi ko‘rsatishga urinadilar; mayda ishlarda esa qiyofalarini namoyon etadilar.
N. SHAMFOR
Odamlar g‘oyalar bilan emas, xulq-atvor bilan yashaydilar.
A. FRANS
Dono kishilarning xulq-atvori — aqldan, o‘rtamiyona odamlarniki — tajribadan, o‘ta nodonlarniki — noilojlikdan, jonivorlarniki esa — tabiatdan yuzaga keladi.
SITSERON
Odamlarning xulq-atvori kitobdagi izohlar singari ularning eng muhim fazilatlarini belgilab beradi.
D. TOMAS
Ahmoqona xatti-harakatlar pastkashlik, xavf-xatarsiz qilingan ezguliklar esa oddiy bir holdir. Hayotini xavf ostida qoldirsa ham ulkan va ulug‘ ishlarni qilgan odamgina yaxshi odamdir.
PLUTARX
Faqat aqli va qalbi toza kishigina to‘la ma’nodagi yaxshi va ishonchli odamdir.
K. D. USHINSKIY
Kishilar qusur va fazilatlarimiz xulq-atvorimizdan bilinib turadi, deb o‘ylaydilar-u, ammo o‘sha qusur va fazilatlar har bir daqiqada o‘zini sezdirib turishini esa payqamaydilar.
R. EMERSON
Eng kichik, eng arzimas, eng sezilmas ishimizda ham bizning butun xarakterimiz ko‘rinadi; ahmoqning kirib-chiqishi ham, o‘tirib-turishi ham, sukut saqlashi ham, faoliyati ham aqlli kishinikiga o‘xshamaydi.
J. LABRUYER
Ko‘ylak belni ixchamlashtirib turganidek xatti-harakat ham axloqni oshkor qiladi.
F. BEKON
Odob — jamiyat qonunlari ichida eng ahamiyatlisi va eng hurmatga sazovoridir.
F. LAROSHFUKO
Faqat san’atdagina emas, insonning barcha ishlarida ham nafosat talab etiladi.
ERAZM ROTTERDAMSKIY
O’zingni odob qoidalariga rioya qilishdan xoli tutishing nuqsonlaringni erkin namoyon etishing uchun vosita izlayotganing bo‘lmasin tag‘in?
Sh. MONTESKYE
Bebosh xulq-atvor doimo bebosh printsiplarga olib keladi.
S. SMAYLS
Sotsial buzuqlik o‘zi rivojlanayotgan sotsial muhitdan rang oladi.
O. BALZAK
Nimaiki yaxshi bo‘lsa hurmatga sazovordir, hurmatga sazovor narsa har doim yaxshidir.
SITSERON
Xayrli ishlarning yana bir afzalligi shundaki, u qalbni yuksaltiradi va uni yanada ezgu ishlarga moyil qilib qo‘yadi.
J. J. RUSSO
Yaxshi xulqlar mayda fidoyiliklardan tashkil topgan.
R. EMERSON
Yaxshi ishda doimo saxovat haj, o‘sha ishni qilishga kuch ham yetarli bo‘ladi.
Sh. MONTESKYE
Doimo biror ish qilishni juda istagan paytingda to‘xtab, istayotgan ishing yaxshi-yomonligini o‘ylab ko‘r.
L. N. TOLSTOY
Ishni o‘ylab ko‘rguncha ikkilan, o‘ylab ko‘rgach, dadil bo‘l.
L. N. TOLSTOY
Sening har bir xulq-atvoring boshqa kishilarga ta’sir etadi; yoningda inson borligini unutma.
V. A. SUXOMLINSKIY
Xatti-harakatlar — fikrlar mevasidir. Fikr teran bo‘lsa — ishlar ham yaxshi ko‘chadi.
B. GRASIAN
Yaxshi o‘ylasang, fikrlar pishib ezgulikka aylanadi.
L. N. TOLSTOY
Qilish lozim bo‘lmagan ishni xayolingda ham qilma.
EPIKTET
Kishi biror xushaxloq ish qilib qo‘ygani bilan himmatli bo‘lib qolmaydi; uning shu xush-axloqi xarakterining doimiy belgisiga aylangandagina u himmatlidir.
G. GEGEL
Fazilatlilik shundaki, yaramas niyatlardan voz kechish emas, balki ulardan mutlaqo holi bo‘lish kerak.
B. SHOU
Aql nuri bilan yoritilmagan ezguliklar ham zarar keltirishi mumkin.
O. BALZAK
Inson farishta ham, hayvon ham emas, uning baxtsizligi shundaki, u farishta bo‘lishga qancha ko‘p urinsa, shuncha ko‘p hayvonga aylana boradi.
B. PASKAL
Inson o‘z himmatini haddan tashqari oshirib yuborsa ham uni nuqsonlar qurshab ola boshlaydi.
B. PASKAL
Har qanday ezgulik oshirib yuborilgan hamono illatga aylanadi.
F. KOLLER
Har qanday oshirib yuborish cheklanganlik egizagidir.
V. G. BELINSKIY
...Har qanday oshirib yuborishlar nomaqbuldir; har qanday yaxshilik va foydali narsa ham oshirib yuborilsa, ma’lum chegaradan o‘tgach, yomonlik va ziyonga aylanishi mumkin va albatta aylanadi.
V.I. LENIN
Insondagi nuqsonlar xuddi uning afzalliklari davomiga o‘xshaydi. Ammo agar fazilatlar keragidan ortiq davom etsa, keraksiz vaqtda va keraksiz joyda ko‘zga tashlansa ular nuqsondir.
V. I. LENIN
Har bir kishida va uning yurish-turishida har doim o‘zingni ko‘rishing mumkin.
L. N. TOLSTOY
Boshqalarning xulq-atvorini muhokama qilayotib, o‘z xulqingni esla.
L. N. TOLSTOY
Boshqa odamlarda xush ko‘rmagan odatlardan o‘zing ham ehtiyot bo‘l.
KATTA KATON
Uxlamoqchi bo‘lganingda kun bo‘yi qilgan barcha ishlaringni bir aniqlab olmaguncha ko‘zingni yumma.
PIFAGOR
Qo‘rqib emas, burch tuyg‘u haqqi bema’ni ishlardan tiyilish lozim.
DEMOKRIT
Ezgulikda yashashimiz uchun biz doimo o‘z-o‘zimiz bilan kurash olib bormog‘imiz kerak.
J. J. RUSSO
Begunoh bo‘lish — aybsiz bo‘lish degan so‘z, marhamatli bo‘lish esa yaramas tuygularing va niyatlaringni yengib o‘tishing demakdir.
U. PENN
Himmat — nuqsondan o‘zingni tiyishing emas, unga intilmasligingdir.
B. SHOU
Yaxshilikning foydasi shu qadar ravshanki, hatto yaramas odamlar ham naf ko‘rib qolishni ko‘zlab yaxshilik qiladilar.
L. VOVENARG
Axloqiy nopokliging o‘zingga-o‘zing nafrat bilan qara-shing belgisidir.
APULEY
Yaxshilar ketidan agar choparsan,
Istaging baxtingni shunda toparsan.
SA’DIY
Yaxshiga yaxshi bo‘l, yomonga yomon,
Gulga gul bo‘lginu tikanga tikan.
SA ‘DIY
Iflos pashsha butun devorni bulg‘ashi, arzimas iflos qiliq esa butun ishni buzishi mumkin.
A. P. CHEXOV
To‘kilgan obro‘ singan guldonga o‘xshaydi — uni chegalash mumkin, biroq darz joylar doimo ko‘rinib turadi.
B. SHOU
Ko‘p yaxshiliklarni yo‘qqa chiqarish uchun ozgina nuqson yetarlidir.
PLUTARX
Bema’ni ishning zarari shundaki, u o‘z ichida yangi qabihliklar urug‘ini yashirgan bo‘ladi.
F. SHILLER
«Hamma shunday qiladi-ku» degan so‘zlar bilan yo‘ldan ozdirish og‘ir kulfatlarni boshga soladigan eng oddiy soxtagarchilikdir.
L. I. TOLSTOY
O’zgalarning yaramas ishlarini pesh qilish mag‘zavada yuvinishdir.
J. PETI-SAN
Aqlli odam o‘zgalar aybini ko‘rib, o‘z kamchiligini yo‘qotadi.
PUBLILIY SIR
Sening qandaydir noto‘g‘ri ishlaringni hech kim bilmasligini istasang, bunday ishlarni hech qachon qilma.
R. EMERSON
Be’mani ish uni qilgan paytda emas, balki oradan vaqt o‘tgach, uni eslaganimizda bizg‘a azob beradi, chunki uning jarohati ketmaydi.
J. J. RUSSO
Bizni hech narsa nuqsonlarimizdek kishanlay olmaydi.
O. BALZAK
Aybi ko‘p kishining hokimi ham ko‘p.
F. PETRARKA
Har qanday bo‘lmag‘ur ishning aybdor yelkasiga tushiradigan qamchisi bor.
V.O. KLUCHEVSKIY
Adolatsiz ishning oldini olish lozim. Agar bunday qila olmasak, loaqal adolatsiz ishga yordam bermasligimiz kerak.
DEMOKRIT