Hind shoiri, ocherknavis, Hindistonning Kerala shtatida 1959 yilda tug‘ilgan. Ingliz tili va adabiyoti mutaxassisligi bo‘yicha magistrlik unvonini olgach, u Nyu-Dehliga keladi va bir necha gazeta tahririyatlarida jurnalist bo‘lib ishlaydi. 1988 yilda u o‘zi tug‘ilib o‘sgan Kerala shtatiga qaytadi, unda Kalikat Universitetida Jamoatchilik bilan aloqalar bo‘limida rahbar lavozimiga ishga o‘tadi. Shoir ingliz va malayalam tillarida asarlar bitadi. Ingliz tilida Rajivanning ikki she’riy kitobi nashrdan chiqqan, shulardan “Kannaki” (2003) nomli kitobi 2003 yilda AQShda bosilgan, “Shundoq ketgan odam” (2004) esa “Yeti buks” nashriyoti tomonidan Hindistonda chiqqan. Adibning malayalam tilida chop etilgan kitoblari sirasiga “Eshik” (1991), “Siyosiy strategiyalar” (2004), “Qumursqaga aylanganim kun” (2005) kiradi. Bundan tashqari, Rajivanning adabiyot va madaniyatga oid “O’sha osmon, o‘sha yer” (2001) ocherklar to‘plami, “Yo‘qotilgan so‘z sinovida” (2006) kitoblari bor.
YONISH
Yonayotgan ko‘chada
lovullagan uy
yonayotgan xona
yonib ochaman
yonayotgan eshikni
Olovli taxta o‘rniga
Yotib olaman
Yonib
Tun kulga do‘ndi
Taxta o‘rindiqmas
na eshik
yo xona
va na uy
ko‘cha
ro‘yi zaminda bir
yonayotgan
MEN
Ko‘llar
Boshni
dum deb
atasa bo‘lar
mushukni
kalamush
tunni
kun deya
uyquni
uyg‘onish
yig‘i
kulgudir
qamoq-chi
bo‘sh kenglik
simyog‘och
soyali daraxt
tobut-chi
beshik
faqat ko‘zlarni
hech qachon yopilmas
ko‘llar deb
yurma.
DARAXT
erga urug‘ misol
ko‘milgan
menman
maysa bo‘lib
ungan
sen o‘zing
bargday hazon bo‘lgan
to‘kilgan
bu – men
gulday quvonch ichra
qiqirlagan
sen
ildizlarday
erga suqilgan
menman
meva bo‘lib
tugilgan
o‘zing
yomg‘irlarda
ho‘l bo‘lgan
bu – men
quyoshda hurlikni
kuylagan
sensan
shamolda tentirab
azoblangan
men
oydinlarda
o‘y surgan
sensan
xochga mahkam
mixlangan
o‘zim
surat bitib
tirilgan
sensan.
UY
Yerga tushib ketar
bitta tosh
va daf’atan aylanar polga
pol devorday ketar yoyilib
devordan tom o‘sib chiqadi
Tomning ustida
devordan tashqari
pol atrofida
toshdan quyida
buzib yuboraman men
bu uyni.
SHE’RIYAT YO‘Q ENDI
She’rlardan hech qachon bayoz tuzmangiz:
ularning o‘zlari kitobga kirsin:
«Sigir» nomli she’r
«Maysa» otlig‘ she’rni yeb qo‘yar,
«Yo‘lbars» esa quvlab yuradi
«Sigir»ni
«Yo‘lbars»ni-chi o‘ldirar
«Ovchi».
Hech qachon she’r o‘qimang:
Tilning boshqa bir qirg‘og‘iga
O’tmoqlikdan ancha ilgari
«Yer» otliq she’r cho‘kib ulgurar
«Dengiz» ichiga
«Olov» she’ri esa bir zumda
kulin ko‘kka sovurar «Uy»ning,
«Ona yurt»u
«Shahar»ni hatto.
Hech qachon she’r yozmang:
yozuvlarning qorong‘usida
savodsizdek qolgan tovushlar
uyg‘onib ketadi
boshi kesik, ko‘mib tashlangan
ishkal so‘zlar, siniq obrazlar
qo‘lga qurol olar to‘satdan
Mahabali so‘zlari qaytar
Nuqta belgisini
So‘roqlar so‘roq
qo‘riqchiga aylanar
undov belgisi.
Yozilmagan she’r la’natlagan
Kitob – alfavitlar tobuti
Chinqirib yuborar.
____________
(Mahabali – afsonaviy shoh, u xalqning barcha istaklarini bajo keltirgan)
A'zam Obidov tarjimasi
