501. Eski O‘zbekiston Musulmonlar Idorasi qaysi madrasada joylashgan?
Javob: Baroqxon madrasasi.
502. Buxoro xonligida yorliqlarni topshiruvchi mansab egasi kim?
Javob: Parvonachi.
503. Chernyayev Toshkent shahriga hujumni qaysi tomondan va qaysi darvozadan boshlaydi?
Javob: Janubdan, Kamolon darvozasidan.
504. Trestlarning noqonuniy operatsiyalarini o‘z kitob va maqolalarida yoritgan Teodor Drayzer, Enton Sinkler va Linkoln Steffansni AQSh prezidenti Ruzvelt nima deb ataydi?
Javob: "Axlat to‘plovchilar".
505. Abbosiylarning eng odil halifalaridan biri Horun ar-Rashid qaysi shaharda tug‘ilgan? Bu shahar hozirda qaysi davlatga qarashli?
Javob: Ray shahri, Eron.
506. Ummaviylar halifaligining birinchi xalifasi kim? U qaysi mashhur sahobaning o‘g‘li edi?
Javob: Muoviya. Abu Sufyon roziyallohu anhuning o‘g‘li
507. Ispaniyaga xalifalikni olib kirgan ummaviy amiri kim edi?
Javob: Abdurrahmon.
508. Horun ar-Rashidning o‘g‘li, ilm-fan xomiysi bo‘lgan xalifa kim edi?
Javob: Ma'mun Abul-Abbos.
509. Bag‘dod shahri qachon va kim tomonidan barpo qilingan?
Javob: Abbosiy xalifa Mansur tomonidan, 762-yilda.
510. Bag‘dod sharining dastlabki nomi nima bo‘lgan?
Javob: Madinatus-salom (Tinchlik shahri).
511. Koroplastika nima?
Javob: Koroplastika, qadimgi Gretsiyada gips va sopoldan yasalgan ayol tasviri.
512. Abdulla Qodiriyning "Mehrobdan chayon" romanida Solih mahdumning singlisi ismi nima edi?
Javob: Na'ima.
513. Solih maxdum hush ko‘radigan "habba" so‘zining "abbreviatura"si qanday bo‘ladi? ("Mehrobdan chayon")
Javob: Ha, barakalla.
514. "Mehrobdan chayon"da Ra'noning uch ukalarining ismi nima edi?
Javob: Mahmud, Mansur, Mas'ud.
515. Mirzo Anvar Qo‘qonning qaysi mahallasida tug‘iladi? ("Mehrobdan chayon")
Javob: Baxmalbof.
516. Anvarning onasi ismi nima edi? ("Mehrobdan chayon")
Javob: Anorbibi.
517. “Kitobul-mazid” (“Ilmni ziyoda qiluvchi kitob”) asari muallifi?
Javob: Burhonuddin al-Marg‘iloniy.
518. Sharqda astronomik (trigonometrik) jadvallar nima deb atalgan?
Javob: Zij.
519. Hamburglik olim X.Brandt bir moddani kashf qildi va uni “falsafa toshi” deb atadi? Bu modda qaysi?
Javob: Fosfor.
520. Algebra faniga ratsional ko‘rsatkichli daraja qaysi olimlar tomonidan kiritilgan?
Javob: Isaak Nyuton, Simon Stevin, John Wallis.
521. “Galogenlar” tarjimasi nima ma’noni anglatadi?
Javob: Yunonchadan, hals - tuz, genes - tug‘ilish, ko‘payish. “Tuz xosil qiluvchilar”.
522. "Mehrobdan chayon" romanining "Iflos bir moziy" bobida asar qahramonlarining qaysi biri bolaligi haqida ma'lumot beriladi?
Javob: Mahalla imomi Abdurahmon.
523. Xudoyorxonning eng suyukli xotini kim edi? ("Mehrobdan chayon")
Javob: Og‘acha oyim.
524. O‘zbek adabiyotidagi birinchi tarixiy roman qaysi?
Javob: "Navoiy" romani, Oybek.
525. Qadimgi grek mifologiyalaridagi uch ayol xudo qaysi edi?
Javob: Gera (Zevsning xotini), Afina (Zevsning qizi, urush xudosi), Afrodita (sevgi va donolik, go‘zallik xudosi).
526. Qadimgi yunon dramaturgiyasining mashhur asari - "Zarjindband Prometey" muallifi kim?
Javob: Esxil (eramizdan avvalgi 525-456).
527. Qadimgi yunon mifologiyasiga ko‘ra, insonlarga olov olib kelgan Prometeyni Zevs zanjirband qiladi. Prometeyni kim ozod qiladi?
Javob: Gerkules.
528. Qadimgi yunon dramaturgi Sofokl o‘zining "Shoh Edip" tragediyasini kimga atab yozadi?
Javob: Davlat arbobi, do‘sti Periklning o‘limiga bag‘ishlab yozadi.
529. Yunon afsonalaridagi "argonavt"lar nomi qayerdan olingan?
Javob: Yunon qahramoni Yason va uning birodarlari "Argo" kemasida Kavkazdagi "oltin mo‘yna"ni olib kelishga chiqishadi. Argonavtlar so‘zi kema nomidan olingan.
530. Qadimgi yunon komediyalaridan "Bulutlar", "Arilar", "Qurbaqalar", "Qushlar" muallifi kim?
Javob: Aristofan (eramizdan avvalgi 450-384).
531. Qadimgi Rim adabiyotida "Oltin devor" (Erkin Vohidov)ga o‘xshab ketadigan komediya qaysi va uning muallifi kim?
Javob: "Ko‘milgan xazina". Tit Maksiy Plaft.
532. Oktavian Avgustning safdoshi, Rimda adabiy to‘garak tashkil qilgan shaxs kim edi?
Javob: Metsenat.
533. Ovidiy asaridagi o‘zi yasagan haykalni sevib qolgan qahramon kim edi?
Javob: Pigmalion.
534. Asrimiz boshlarida "Hurriyat" gazetasini kim chiqargan?
Javob: Abdurauf Fitrat.
535. To‘rt marta "Sovet Ittifoqi Qahramoni" bo‘lgan marshall kim edi?
Javob: Marshall Jukov.
536. Ulug‘ Vatan urushi qancha kun davom etgan?
Javob: 1418 kun.
537. Yoqut tilidan tarjima qilganda "o‘rmon" ma'nosini anglatuvchi so‘z qaysi?
Javob: Tayga.
538. Mirzo Ulug‘bek necha yoshida taxtga chiqadi?
Javob: 15 yoshida.
539. Eng baland daraxt qaysi?
Javob: Sekvoyya. Gumbolt milliy bog‘idagi sekvoyyaning balandligi 110 metr.
540. Qadimgi yunonlar olimpiada o‘yinlari g‘oliblariga gulchambarlarni qaysi o‘simlikdan yasaganlar?
Javob: Zaytun va yovvoyi petrushka.
541. Miloddan avvalgi 7-asrning 70-yillarida Midiya, Suriya, Mesopotamiya, Falastinni istilo etib, Old Osiyoda hukmronlik qilgan xalqlarni kim deb atashardi.
Javob: Skiflar.
542. Nemischadan "qulfsoz usta" ma'nosini bildiruvchi kasb egalari kim?
Javob: Slesarlar (nemischa, "shlosser" - qulfsoz usta).
543. Suvda va quruqda yashovchi hayvonlarni yana nima deb ataladi?
Javob: Amfibiyalar.
544. Tarixdan ma'lum bo‘lgan Toshkent shahridagi 4 ta dahani sanang.
Javob: Beshyog‘och, Ko‘kcha, Sebzor, Shayxontohur.
545. Hindularning turar joyi nima deb ataladi?
Javob: Vigvam.
546. MDHdagi eng uzun kanal qaysi?
Javob: Turkmanistondagi Qoraqum kanali. Uzunligi 1400 km.
547. Eng katta o‘simlik urug‘i qaysi?
Javob: Kokos palmasi mevasi. 2,5 kilogramgacha kelishi mumkin.
548. "Sharq Arastusi" nomini olgan alloma kim?
Javob: Abu Nasr Forobiy.
549. Butun Islom olamida mashhur bo‘lgan Al-Marg‘inoniy tomonidan 1178 yilda Samarqandda yozilgan asar nomi?
Javob: "Al-Hidoya".
550. Grekchada “binafsha” ma’nosini beruvchi modda?
Javob: Yod.
551. Aby Rayhon Beruniyning qaysi asarida argument va funksiyaning o‘zgarish oraliqlari, funksiyaning ishoralari va eng katta, eng kichik qiymatlarini tariflangan?
Javob: “Qonuni Ma’sudiy”.
552. Mirzo Ulug‘bekning “Zij” asari so‘zboshisida “farzandi arjumand” deya tilga olingan olim kim?
Javob: Ali Qushchi (Alouddin Ali ibn Muhammad Qushchi).
553. Metallar orasida eng qadimiysi qaysi?
Javob: Oltin.
554. Yunon afsonalariga ko‘ra Sfinks Shoh Edipga bir murakkab topishmoq aytadi. Topishmoqning javobidan darg‘azab bo‘lgan mag‘lub Sfinks o‘zini qoyadan tashlab nobud bo‘ladi. Bu qaysi topishmoq edi va uning javobi nima?
Javob: Topishmoq: "Ertalab to‘rt, tushda ikki va kechqurun uch oyoqda. Bu kim?" Javob: Inson - emaklaydigan go‘dak, kamolga yetgan odam, xassali chol.
555. Algebra faniga natural logorifmlar va o‘nli logorifmlar qaysi olimlar tomonidan kiritilgan?
Javob: D.Neper va G.Briggs.
556. Ximiyada “bo‘linmas” ma’nosini beruvchi atama (so‘z)?
Javob: Yunon tilidan atom - bo‘linmas degan ma'noni bildiradi.
557. “Tarkibning doimiyligi” haqidagi dastlabki tushunchalarni bayon etilgan asar va uning muallifi?
Javob: “Tarkibning doimiyligi” haqidagi dastlabki tushunchalarni Abu Ali ibn Sino o‘zining “Tib qonunlari” asarida bayon etilgan.
558. Biror dinga e’tiqod qiluvchi xalqlar orasida boshqa bir dinni targ‘ib etuvchilar qanday ataladi?
Javob: Missioner.
559. Bir element atomlaridan turli oddiy moddalar hosil bo‘lishi qanday hodisa deyiladi?
Javob: Bir element atomlaridan turli oddiy moddalar hosil bo‘lishi hodisasi - Allotropiya deyiladi.
560. Tarixda qolgan 1966-yildagi Toshkent zilzilasi qaysi kuni (oy, kun) bo‘lib o‘tgan va unda Rixter shkalasi bo‘yicha qancha ball qayd etilgan?
Javob: 26 aprel, 8 ball bo‘lgan.
561. O‘zbekiston Milliy Universitetiga qachon asos solingan?
Javob: 1920-yili.
562. O‘lkamiz tabiati haqida ilk ma'lumotlarni qoldirgan uchta qadimgi yunon mutafakkirini sanang.
Javob: Strabon, Ptolomet, Gerodot.
563. Qoraqalpog‘iston Respublikasi poytaxti qachon va nima sababdan Nukus shahriga ko‘chirildi?
Javob: 1932-yili Amudaryo suvi toshishi natijasida.
564. Qaysi qush asalarilarning kushandasi hisoblanadi?
Javob: Chug‘urchuq.
565. Gegemonlik nima?
Javob: Gegemonlik - Hukmron bo‘lishga intilish.
566. Aniq tarkibga ega bo‘lmagan gomogen (bir xil) uyushma nima deyiladi?
Javob: Eritma.
567. Yer yuzasining kichik qismini tasvirlovchi yirik masshtabli (1:200000 va kattaroq) xaritalar qanday xaritalar deb ataladi?
Javob: Yer yuzasining kichik qismini tasvirlovchi yirik masshtabli (1:200000 va kattaroq) xaritalar - Topografik xaritalar deb ataladi.
568. Sirdaryoning eng katta va sersuv irmog‘i qaysi?
Javob: Chirchiq.
569. O‘zbekistonning qaysi shahrida xalqaro kenglik stansiyasi joylashgan?
Javob: Kitob.
570. Samarqand jadidlarining eng muhim nashri bo‘lgan "Samarqand" gazetasini kim tashkil etgan edi?
Javob: Mahmudxo‘ja Behbudiy.
571. “Jafokash shoir Behbudiyning nomini musulmon Sharqi hurmat bilan tilga oladi, chunki u 20 yil mobaynida o‘zining ongi va insoniy qadru qimmatini bilgan barcha mavjudotni erkin hayot, nur va ma’rifat uchun kurashga chorlab keldi”.
Ushbu fikr muallifi kim?
Javob: Sadriddin Ayniy.
572. “Surayyo”, “Abulfayz”, “Indamas” taxalluslari bilan ijod qilgan shoir kim?
Javob: Abdulla Avloniy.
573. Qadimda qaysi shahar “g‘oyat katta zebu-ziynat ustahonasi” deb atalgan?
Javob: Konstantinopol (Istanbul).
574. Feodal faqirlik nima?
Javob: Mamlakatlarning kichik-kichik davlatlarga bo‘linib ketishi.
575. 962 yilda tashkil topgan asoschisi Otton I bo‘lgan Germaniya imperiyasi nima deb atalgan?
Javob: Buyuk Rim imperiyasi yoki Muqaddas Rim imperiyasi deb ataladi. Otton I 962-yilda Rimni bosib olgach, bu imperiya vujudga keladi.
576. O‘zbekistonning tekislik qismi 3 ta tabiiy-geografik o‘lkaga bo‘linadi. Ular qaysilar?
Javob: Ustyurt, Quyi Amudaryo, Qizilqum.
577. Nechanchi yilda buyuk Karl imperiyasi tashkil topdi?
Javob: Buyuk Karl imperiyasi 768-814 yillarda hukm surgan. Buyuk laqabi esa unga 53 ta jangda qatnashgani uchun berilgan.
578. Respublikamiz hududidagi eng dahshatli zilzila qachon va qayerda bo‘lgan.
Javob: 1902-yili, Andijonda.
579. Kamikadzelar dastlab qaysi urushda qatnashganlar?
Javob: Leyte qultig‘ida bo‘lgan urushda qatnashganlar.
580. Hind okeanini birinchi bo‘lib kesib o‘tgan sayyoh kim?
Javob: Vasko da Gama.
581. Afrika savannalarida yashovchi va yuqumli uyqu kasalligini tarqatuvchi pashsha qaysi?
Javob: Tsetse (цеце).
582. Amazonka daryosida yashovchi yirtqich baliq?
Javob: Piranya.
583. Kofe nomi qayerdan kelib chiqqan?
Javob: Habashistonning Kaffa biloyati nomidan. Eramizning 9-asrida Efiopiya hududlarida ilk bor tilga olingan kofe 14-asrda qul savdogarlari orqali Arabiston hududlariga keladi.
584. Yangi Zelandiyaning tub-joy aholisi kimlar?
Javob: Maorilar.
585. Amerikani kashf etgan vikinglar asli qayerlik?
Javob: Skandinaviyalik.
586. "And" (And tog‘i) so‘zi qaysi tildan kelib chiqqan va ma'nosi nima?
Javob: Inklar tilida "mis" degan ma'noni bildiradi.
587. Qaysi daryoda chuchuk suv delfinlari uchraydi?
Javob: Amazonka.
588. Yer yuzidagi eng katta kemiruvchi hayvon qaysi?
Javob: Kapibara.
589. Janubiy Amerikada yashovchi, butun umrini daraxtga osilib o‘tkazuvchi hayvon qaysi?
Javob: Yalqov (пенивец).
590. Janubiy Amerikada yashovchi tuyaqush?
Javob: Nandu.
591. "Suvlar otasi" ta'rifi qaysi daryoga tegishli?
Javob: Missisipi daryosi, indeyetslar tilida shu ma'noni beradi.
592. Amudaryodan shimolda joylashgan yerlarni arablar nima deb atashgan?
Javob: Movarounnahr.
593. Kanada davlat bayrog‘ida qaysi daraxtning bargi tasvirlangan?
Javob: Zarang.
594. Jasadini Issiqko‘l bo‘yiga, Tyanshan tizmalariga dafn qilishlarini vasiyat qilgan olim va sayyoh kim?
Javob: Prejevalskiy.
595. "Yashil o‘tloqlar mamlakati" deb qaysi davlatni ataydilar?
Javob: Buyuk Britaniya.
596. AQSHning 1 $ lik qog‘oz pulida birinchi 13ta birlashgan shtatlarni anglatuvchi nechta belgi bor?
Javob: 13ta kamon o‘qlari, 13ta barg, piramidaning qavati.
597. Kudungarlik bu nima?
Javob: Matolarga oxor berish.
598. Pokiston davlati nomining etimologik-lug‘aviy ma'nosi nima?
Javob: Pokiston so‘zining forscha ma'nosi pak - pokiza so‘zidan olingan bo‘lib pokiza o‘lka ma'nosini anglatadi.
P=Punjab, A=Afghania, K=Kashmir, I=Iran, S=Sindh, T=Turkharistan, A=Afghanistan, N=Balochistan.
599. "Shaytanat"dagi Asadbekning yoshligida o‘lib ketgan ukasining ismi nima edi?
Javob: Samandar.
600. Asadbekning xizmatkorlaridan "Bo‘tqa"ning asl ismi nima edi? ("Shaytanat")
Javob: Kenja.
